Naam
Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gelderland Zuid
afkorting: GGD
Beschrijving
De opdracht van iedere GGD is: het bewaken, bevorderen en beschermen de gezondheid van inwoners uit de regio. De missie van GGD Gelderland-Zuid luidt als volgt: "Wij maken ons sterk voor een gezonde regio Gelderland-Zuid. Inwoners helpen wij om gezonde keuzes te maken en om klachten/ziektes te voorkomen. Zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen deelnemen aan de samenleving. Onze speciale aandacht gaat hierbij uit naar kwetsbare groepen."
Logo
Onderwerpen
- Onderwijs / jeugd / opvoeding
- Sport en bewegen
- Volksgezondheid
- Zorg en welzijn
Raadsprogrammaʼs
Belangrijkheid
(1) Waarom is het belangrijk?
- Het gaat om een zwaarwegende maatschappelijke opgave.
(2) Voor wie is het vooral belangrijk?
- Raad: politiek belangrijk
- College: bestuurlijk belangrijk
- Ambtelijke organisatie
‘Verbonden partij’ ‘Verbonden partij’ volgens definitie in het Besluit Begroting en Verantwoording
(1) De gemeente heeft bestuurlijk belang.
“Zeggenschap, hetzij uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht”.
(2) De gemeente heeft financieel belang.
“Een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is als de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt”.
Schaal van de samenwerking
Samenwerkingspartners
Gemeenten: Gemeente Wijchen, Gemeente Nijmegen, Gemeente Berg en Dal, Gemeente Heumen, Gemeente Druten, Gemeente Beuningen, Gemeente Buren, Gemeente Culemborg, Gemeente Geldermalsen, Gemeente Lingewaal, Gemeente Neder-Betuwe, Gemeente Neerijnen, Gemeente Tiel, Gemeente West Maas en Waal, Gemeente Zaltbommel, Gemeente Maasdriel
Aard van de samenwerking
Beleidsafstemming - Bij beleidsafstemming gaat het om het maken van afspraken om beleid beter op elkaar te laten aansluiten, voor gezamenlijk beleid dan wel ‘beleidsharmonisatie’. Ook kan het gaan om het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie of een strategie. Een voorbeeld van beleidsafstemming is het maken van afspraken over de realisatie van bedrijventerreinen.
Gezamenlijke beleidsuitvoering - Bij gezamenlijke uitvoering gaat het realiseren van een uitvoeringsorganisatie voor het uitvoeren van het beleid. Dit hoeft niet per se gepaard gaat met gemeenschappelijk beleid – er is voor de partners maatwerk mogelijk wat ze kunnen afnemen. Gezamenlijke uitvoering kan bijvoorbeeld vorm krijgen in een gemeenschappelijke sociale dienst. Partijen kunnen er ook voor kiezen het beleid gelijk te trekken. Er is dan ook sprake van ‘beleidsafstemming’ naast gemeenschappelijke uitvoering.
Delen hulpbronnen -
Netwerk of platform - Bij een netwerk of platform gaat het vooral om ontmoeting, kennisdeling en informatie-uitwisseling. Denk aan het uitwisselen van ideeën, zicht krijgen op actuele ontwikkelingen, elkaar (beter) leren kennen, verkennen van kansen en mogelijkheden.
Gewenste en feitelijke resultaten en verdeling van kosten en baten
Jaren
Motieven voor samenwerking
⧼Motief ambitieniveau⧽
- Meer doelen of doelen met een hogere kwaliteit realiseren
- Een hogere kwaliteit van uitvoering/ dienstverlening
⧼Motief efficientie⧽
- Bedrijfseconomische schaalvoordelen realiseren
- Spreiden of delen van risico’s
⧼Motief organisatorisch⧽
- Professionaliseren van organisatie en/of bestuur
- Beperken kwetsbaarheid van personele, financiële en andere middelen
- Betere bereikbaarheid van personele, financiële en andere middelen
⧼Motief horizonverruiming⧽
- Andere werelden ontdekken
- Zicht krijgen op kansen
⧼Motief uitbesteding⧽
Aan motief beantwoord?
De GGD biedt unieke expertise op het gebied van publieke gezondheid die op lokaal niveau onmogelijk op hetzelfde niveau te organiseren is. Bovendien biedt een regionale GGD het voordeel om kennis tussen gemeenten makkelijk te delen: een vernieuwende aanpak in gemeente X kan interessant zijn voor de gemeente Wijchen.
Belangrijkste motieven: Organisatorische voordelen, Verruimen van de horizon, Zaken laten uitvoeren door een partner die dat beter of goedkoper kan
Beoogde resultaten
Samenwerken is geen doel op zich maar is gericht op het realiseren van resultaten. De Prestatieladder kan je helpen voor het benoemen van de resultaten waar het om te doen is (beoogde eindresultaten) en de tussentijdse resultaten of mijlpalen.
Resultaten kunnen gaan over het inhoudelijke vraagstuk, over de prestaties in het proces, maar ook over de samenwerking met andere partijen. Hoe hoger op de ladder des te betekenisvoller of meer zingevend het resultaat!
Je kunt eventueel onderscheid maken naar beoogde resultaten van alle partners gezamenlijk(de gemeenschappelijke opgave) en naar specifieke doelen van de eigen gemeente.
Inhoudelijke resultaten
De focus is primair gericht op de beoogde maatschappelijke effecten: wat zijn zichtbare of herkenbare gevolgen in de samenleving?
- Bovenaan de ladder staat wat je wilt bereiken en meer naar de onderkant komt in beeld wat je hiervoor gaat doen en welke middelen je hiervoor over hebt. Je hebt een prestatie geleverd als je iets hebt gerealiseerd. Het beoogde resultaat is dan ook werkelijk bereikt (als gevolg van jouw inspanning) of dit nu gaat om het realiseren van het zingevend eindeffect of het werkelijk ter beschikking stellen van middelen.
- Er is sprake van een ‘finale keten’: van middel, naar tussendoel tot einddoel. Bovenaan de ladder staat het zingevende einddoel, meer naar onderen gaat het om tussendoelen en aan de onderkant van de ladder gaat het om middelen.
Prestaties in het beleidsproces
Het gaat bij deze ladder om het succesvol voltooien van alle benodigde processtappen om tot de beoogde inhoudelijke resultaten te komen: welke stappen en 'tussentijdse producten' zijn nodig voor het realiseren van de gewenste maatschappelijke effecten?
Het is een prestatie om de stappen te zetten volgens een voorgeschreven procedure, maar ook om de stappen te nemen die in de gegeven situatie nodig zijn of zijn afgesproken. De prestaties in het beleidsproces zijn ingedeeld in prestaties die te maken hebben met het voorbereiden van besluiten, het nemen van besluiten en het uitvoeren van besluiten.
Samenwerkingsprestaties
Realisatie van veel opgaven vraagt samenwerking met andere partijen (‘intern’ of ‘extern’). Tot samenwerking komen gaat niet vanzelf – het realiseren van vruchtbare samenwerking al helemaal niet.
Het realiseren van samenwerking is ook een resultaat. Het is ook een manier of een voorwaarde om tot realisatie van maatschappelijke effecten te komen: vanuit deze invalshoek staat coproductie aan de top van de ladder van samenwerking. We zien een aantal tussenstappen of prestaties voordat samenwerking tot coproductie leidt.
Tips
- Formuleer maatschappelijke effecten op een wijze die herkenbaar is vanuit de belevingswereld van diegene die bij de realisatie van de opgave betrokken zijn en diegenen op wie de opgave is gericht (bijvoorbeeld, bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties). Ga het gesprek aan met de doelgroep zelf. Check bij hen of het effect hen aanspreekt en begrijpelijk is geformuleerd. Als dit niet zo is, kan het goed zijn dat je nog onvoldoende focus hebt. Wat willen we bijvoorbeeld realiseren als we zeggen dat we de maatschappelijke ondersteuning willen 'kantelen’?
- De Prestatieladder biedt een menukaart aan prestaties waarop je kunt sturen. Je kunt een goede mix van resultaten kiezen. Hoe dan ook is relevant dat je op een zingevend eindresultaat stuurt. Je kunt in aanvulling andere prestaties kiezen, bijvoorbeeld bepaalde middelen of maatregelen die belangrijk zijn en tevens als mijlpaal dienen. Zo kun je ook sturen op voortgang (Wat hebben we gedaan?).
- Formuleer de prestatie op een evalueerbare manier. Doe dit op een wijze dat je de kern van de zaak raakt: zicht op succes. Dat kan met een verhaal of kernboodschap als wenkend perspectief, een beeld of visualisatie, of een getal dat de kern raakt.
Kern (maximaal 500 tekens)
We willen uiteindelijk een gezonde(re) bevolking van Wijchen. Een regionale GGD biedt meer specialistische expertise en heeft minder kwetsbaarheid. Daardoor kan meer bereikt worden qua gezondheidsbevordering en -preventie. Doordat gemeenten in de GGD een deskundige samenwerkingspartner hebben kunnen gezamenlijke opgaven samen opgepakt worden, terwijl er ruimte blijft voor lokaal maatwerk.
Evaluatiecriteria waaraan je kunt zien of je succesvol bent
Evalueerbaar formuleren betekent dat je de kern van de zaak raakt en dat je tussentijds en achteraf kunt nagaan of het resultaat is gerealiseerd. Hoe concreter je effecten benoemt, des te meer resultaatgericht je handelt. Juist door een resultaat heel concreet te formuleren is het ook evalueerbaar. Omgekeerd, als je evalueerbaar werkt, ben je ook meer resultaatgericht. Je hebt dan immers een concreter beeld van wat je wilt bereiken.
In de praktijk zien we vaak een voorkeur voor kwantitatieve maatstaven omdat die veel duidelijkheid bieden. Deze zijn vaak heel specifiek en meetbaar, maar het probleem is nogal eens dat ze niet de kern van de zaak raken. Wat betekent bijvoorbeeld de zelfredzaamheidsratio en wat zegt dit precies over de resultaten die een gemeente beoogt in het sociaal domein?
Ook kunnen onbedoelde effecten optreden ('perverse effecten'). Denk bijvoorbeeld aan het oplossingspercentage van fietsendiefstallen. Door het ontraden van het afzien aangifte van een fietsendiefstal, kan het oplossingspercentage opgeschroefd worden.
Tips
- Formuleer een zingevende en wervende kernboodschap. Focus niet op bijzaken of randverschijnselen.
- Gebruik waar mogelijk en wenselijk zinvolle combinaties van beeld, verhaal en getal.
- Voorkom een selectieve blik. Kijk niet alleen naar zaken die je kunt meten of waarover je al gegevens hebt.
- Verlies je niet in de ‘hoe-vraag’. Als je niet helder hebt wat je wil bereiken, kan de hoe-vraag 'prematuur' zijn en tot verspilde energie leiden.
- Bepaal samen met coproducenten en gebruikers de criteria en het proces om te evalueren. Maak afspraken over evaluatieve gesprekken en samen bij sturen.
- Bepaal wie welke gegevens aanlevert voor een gedeelde informatiepositie.
- Pas op voor kwantitatieve maatstaven die niet de kern raken. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als je criteria kiest op grond van wat je 'min of meer gemakkelijk' kwantitatief kunt vaststellen. Het kan ook zijn dat je je laat leiden door beschikbare data, bijvoorbeeld aan de hand van generieke benchmarks.
- Creëer een open cultuur en een organisatie gericht op leren. Een organisatie waarin je je controleerbaar kunt opstellen. Focus op wat je wilt bereiken, stuur op resultaten die je belangrijk vindt. Zie dit los van verantwoording, de oorzaken en de 'schuldvraag'. Voorkom met andere woorden situaties waarin je expres 'vaag' formuleert om niet aangesproken te kunnen worden op de resultaten.
Een veelzeggend beeld
Een getal dat de kern raakt
Uit de GGD gezondheidsmonitor 2016 bleek dat 76% van de Wijchenaren een ervaren gezondheid van 'goed' of 'zeer goed' heeft.
Een goed voorstelbaar verhaal
Uit de 4-jaarlijkse gezondheidsmonitor van de GGD blijkt hoe inwoners hun eigen gezondheid ervaren. De wijze waarop inwoners het zelf ervaren is belangrijk omdat we uitgegaan van 'positieve gezondheid'. De definitie van Positieve gezondheid is niet de af- of aanwezigheid van ziekte, maar het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Iemand kan veel beperkingen hebben maar toch regie over het eigen leven houden.
Het spinnenweb Positieve Gezondheid wordt gebruikt om de ervaren gezondheid van mensen in kaart te brengen op verschillende levensgebieden: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. Zie de afbeelding hiernaast.
Kosten en baten: begroting en realisatie
Begroot:
De GGD wordt met name bekostigd door bijdragen en subsidies van gemeenten, voor uniforme taken en voor maatwerk in opdracht van gemeenten. Daarnaast ontvangt de GGD ook een bijdrage rechtstreeks van het Rijk voor haar wettelijke taken.
Feitelijk:
Naast de begrootte bijdragen van gemeenten en het Rijk doet de GGD aan actieve acquisitie voor gezondheidsgerelateerde opdrachten van gemeenten, onderwijs, bedrijven en andere organisaties. Hier worden jaarlijks veel extra middelen mee opgehaald die niet in de begroting zijn verwerkt.
| Inbreng middelen:
|
Actuele waarde of omvang (in €)
|
Kosten (inbreng financiële middelen)
|
|
|
Waarde of omvang activa op basis van verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs.
|
Lopend jaar (2022)
|
| Financiële middelen
|
Begroot 2022
|
Feitelijk 2022
|
Begroot 2023
|
| Bijdrage Wijchen (uniform en maatwerk)
|
€ 2059036
|
€ …
|
€ 2051483
|
| TOTAAL
|
€ 2.059.036
|
…
|
€ 2.051.483
|
Voorgaand jaar (2021)
|
| Financiële middelen
|
Begroot 2021
|
Feitelijk 2021
|
Begroot 2022
|
| Bijdrage Wijchen (uniform en maatwerk)
|
€ 1.959.316
|
€ 1.969.608
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
€ 1.959.316
|
€ 1.969.608
|
…
|
Twee jaar terug (2020)
|
| Financiële middelen
|
Begroot 2020
|
Feitelijk 2020
|
Begroot 2021
|
| Bijdrage Wijchen (uniform en maatwerk)
|
€ 1.959.316
|
€ 1.934.439
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
€ 1.959.316
|
€ 1.934.439
|
…
|
Financiële resultaten
|
Lopend jaar (2022)
|
| Categorie
|
Begroot 2022
|
Feitelijk 2022
|
Begroot 2023
|
| Bijdragen gemeenten
|
€ 28097000
|
€ …
|
€ 28347000
|
| Subsidies gemeenten
|
€ 3635000
|
€ …
|
€ 4409000
|
| Bijdrage Rijk
|
€ 2012000
|
€ …
|
€ 2169000
|
| Overige opbrengsten
|
€ 3835000
|
€ …
|
€ 2927000
|
| TOTAAL
|
€ 37.579.000
|
…
|
€ 37.852.000
|
Voorgaand jaar (2021)
|
| Categorie
|
Begroot 2021
|
Feitelijk 2021
|
Begroot 2022
|
| Bijdrage Rijk
|
€ 1.960.000
|
€ 59.656.000
|
€ ...
|
| Bijdragen gemeenten
|
€ 26.721.000
|
€ 26.597.000
|
€ ...
|
| Overige opbrengsten
|
€ 4.127.000
|
€ 2.593.000
|
€ ...
|
| Subsidies gemeenten
|
€ 3.408.000
|
€ 4.364.000
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
€ 36.216.000
|
€ 93.210.000
|
…
|
Twee jaar terug (2020)
|
| Categorie
|
Begroot 2020
|
Feitelijk 2020
|
Begroot 2021
|
| Bijdrage Rijk
|
€ 5.053.000
|
€ 20.484.000
|
€ ...
|
| Bijdragen gemeenten
|
€ 25.691.000
|
€ 25.337.000
|
€ ...
|
| Overige opbrengsten
|
€ 3.422.000
|
€ 2.698.000
|
€ ...
|
| Subsidies gemeenten
|
€ 3.864.000
|
€ 3.948.000
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
€ 38.030.000
|
€ 52.467.000
|
…
|
Vreemd vermogen
|
Lopend jaar (2022)
|
| Categorie
|
Begroot 2022
|
Feitelijk 2022
|
Begroot 2023
|
| Vreemd vermogen per 31/dec
|
€ 21471000
|
€ …
|
€ 23216000
|
| TOTAAL
|
€ 21.471.000
|
…
|
€ 23.216.000
|
Voorgaand jaar (2021)
|
| Categorie
|
Begroot 2021
|
Feitelijk 2021
|
Begroot 2022
|
| Vreemd vermogen per 31/dec
|
€ ...
|
€ 28.618.000
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
…
|
€ 28.618.000
|
…
|
Twee jaar terug (2020)
|
| Categorie
|
Begroot 2020
|
Feitelijk 2020
|
Begroot 2021
|
| Vreemd vermogen per 31/dec
|
€ ...
|
€ 24.929
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
…
|
€ 24.929
|
…
|
Eigen vermogen
|
Lopend jaar (2022)
|
| Categorie
|
Begroot 2022
|
Feitelijk 2022
|
Begroot 2023
|
| Eigen vermogen per 31/dec
|
€ 2023000
|
€ …
|
€ 1542000
|
| TOTAAL
|
€ 2.023.000
|
…
|
€ 1.542.000
|
Voorgaand jaar (2021)
|
| Categorie
|
Begroot 2021
|
Feitelijk 2021
|
Begroot 2022
|
| Eigen vermogen per 31/dec
|
€ ...
|
€ 2.081.000
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
…
|
€ 2.081.000
|
…
|
Twee jaar terug (2020)
|
| Categorie
|
Begroot 2020
|
Feitelijk 2020
|
Begroot 2021
|
| Eigen vermogen per 31/dec
|
€ ...
|
€ 1.992.000
|
€ ...
|
| TOTAAL
|
…
|
€ 1.992.000
|
…
|
Feitelijke resultaten van de samenwerking
Kern
De GGD heeft zich ontwikkeld tot een deskundige partner op het gebied van gezondheidsbevordering en -preventie. Wijchen maakt zoals andere gemeenten gebruik van uniforme GGD-taken zoals onder andere de jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau), reizigersvaccinaties, en de meldpunten Bijzondere Zorg en Veilig Thuis. Daarnaast biedt de GGD ruimte voor lokaal maatwerk door de gezondheidsmakelaar, gezonde schooladviseur, en via de gezondheidsmonitor op gemeenteniveau.
Aandeel van de gemeente in de realisatie van de opgave
Samenwerking is het bundelen van krachten om gezamenlijke of eigen opgaven te realiseren. De vraag hier is welk aandeel de gemeente levert in de realisatie van deze opgave - dit ook in relatie tot het aandeel van andere samenwerkingspartners.
Vaak spelen bij samenwerking allerlei over verdelingsvraagstukken. Wie brengt wat in? Is dat evenwichtig en rechtvaardig? Dit kunnen ingewikkelde vraagstukken zijn, soms op basis van complexe verdeelsleutels.
Verdeelvraagstukken komen nogal eens aan de orde in colleges en gemeenteraden, vanuit het beeld dat men zich tekort gedaan voelt, bijvoorbeeld aan de hand van uitspraken als:
- ‘We betalen op basis van inwoneraantal, maar dat is niet evenwichtig. In gemeente X wonen veel meer inwoners die genieten van de resultaten dan in onze gemeente.’
- 'We investeren in voorzieningen, zoals een theater en een ijshal. De inwoners uit de omringende gemeenten maken hier dankbaar gebruik van, maar deze gemeenten betalen niet mee aan het in stand houden van deze voorzieningen'.
- ‘Onze organisatie investeert heel veel tijd aan werk- en projectgroepen. De andere partners zijn mondjesmaat aanwezig. Wij doen al het werk!’
- Toelichting
Baten en lasten zijn evenwichtig omdat deze of op basis van inwoners worden verdeeld, of deze in het geval van maatwerk ten goede/ten laste komen van de gemeente waarvoor een dienst wordt geleverd.
- Verdeelsleutel
Voor alle uniforme taken worden de kosten verdeeld op basis van inwoneraantal. Maatwerk wordt aan de desbetreffende gemeente gefactureerd.
- Evenwicht
Hoe is de feitelijke verdeling van kosten en baten over alle samenwerkingspartners?
Kosten: Evenwichtig
Baten: Evenwichtig
Schatting van het aandeel van de gemeente in de realisatie van de opgave - aan de hand van een percentage:
Risico's
Aard van de risico's
Het gaat hier om (mogelijke) oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat er negatieve gevolgen optreden.
- Denk bij maatschappelijke risico’s aan economische ontwikkelingen, ontbreken van maatschappelijk draagvlak, maatschappelijke opvattingen, nieuwe spelers die risico’s meedragen, introductie van nieuwe wetgeving et cetera.
- Denk bij financiële risico’s aan verlies op ingebracht kapitaal, rente, schadeclaims, open einde regelingen, faillissement et cetera.
- Denk bij juridische risico’s aan nieuwe wetgeving, contractbeheer, onrechtmatig handelen et cetera.
- Denk bij technische risico’s aan haperende oplossingen of systemen, zoals ICT.
- Denk bij organisatorische risico’s aan uitval medewerkers, leiding, organisatiecultuur et cetera.
Impact
Bij de impact gaat het om de gevolgen voor de eigen gemeente. Hoe groter de schaal en des te ernstiger de consequenties des te groter de impact is.
Risico = Kans X Impact
Het risico is te zien als de kans dat de negatieve gevolgen zich voordoen maal de impact.
| Samenwerking
|
25% (onwaarschijnlijk)
|
Middel
|
...
|
Enerzijds actieve samenwerking en afstemming tussen deelnemende gemeenten om een gezamenlijke visie te ontwikkeling, en anderzijds het inrichten van de GGD taken op een manier dat lokaal maatwerk mogelijk is.
|
Gedeeltelijk afgedekt
|
| Financieel
|
50% (mogelijk)
|
Hoog
|
...
|
Meer transparantie in de financiële situatie en helderdere afspraken tussen gemeenten (opdrachtgever) en GGD (opdrachtnemer) kunnen bijdragen aan het beperken van dit risico.
|
Gedeeltelijk afgedekt
|
| Maatschappelijk
|
25% (onwaarschijnlijk)
|
Hoog
|
...
|
Een goed functionerende organisatie is een voorwaarde om dit risico te verkleinen. Dat betekent kwalitatief goed en voldoende personeel, duidelijke werkprocessen, ondersteunende faciliteiten en een goede samenwerking in de keten. Het risico is helaas onmogelijk om volledig af te dekken.
|
Gedeeltelijk afgedekt
|
Strategische kansen die de samenwerking biedt
- Lokaal:met inwoners/partners binnen de grenzen van de eigen gemeente.
- Regionaal: met partners buiten de eigen gemeentegrens. Bijvoorbeeld met een aantal buurgemeenten, één of meer provincies, bedrijven in de omgeving van de gemeente.
- Landelijk: samenwerking voor en met deelnemers uit het hele land.
- Internationaal: samenwerking met buitenlandse partners, inclusief grensoverschrijdende samenwerking.
De GGD biedt unieke expertise op het gebied van publieke gezondheid die op lokaal niveau onmogelijk op hetzelfde niveau te organiseren is. Bovendien biedt een regionale GGD het voordeel om kennis tussen gemeenten makkelijk te delen: een vernieuwende aanpak in gemeente X kan interessant zijn voor de gemeente Wijchen.
Governance van de samenwerking
Vorm van de samenwerking
Er is sprake van een gemeenschappelijk openbaar lichaam
Samenwerken via een gemeenschappelijke regeling (Wet gemeenschappelijke regeling)
Er zijn verschillende soorten gemeenschappelijke regelingen:
- Een gemeenschappelijk openbaar lichaam is de zwaarste gemeenschappelijke regeling en heeft de status van een rechtspersoon. Deze vorm bestaat uit drie bestuursorganen: Algemeen Bestuur, Dagelijks Bestuur en voorzitter. Deelnemers kunnen taken en bevoegdheden aan het openbaar lichaam overdragen. Dit is een veel voorkomende vorm van publiekrechtelijke samenwerking.
- Een gemeenschappelijk orgaan heeft een dagelijks bestuur en beschikt niet over rechtspersoonlijkheid. Overdragen van bevoegdheden is beperkt mogelijk en de samenwerking kan geen personeel in dienst nemen. Deze samenwerking wordt vooral ingezet als overlegorgaan.
- Een centrumgemeente oefent taken en bevoegdheden uit voor andere gemeenten. Deze samenwerking heeft geen eigen bestuur.
- Een bedrijfsvoeringsorganisatie wordt opgericht voor de behartiging van bedrijfsvoerings- of uitvoeringstaken. Deze vorm kent alleen een enkelvoudig bestuur: het dagelijks bestuur.
- Een regeling zonder meer is de lichtste vorm zonder overdracht van taken of bevoegdheden. Alleen afspraken worden vastgelegd – meestal zonder juridische binding – onder noemers zoals een ‘overheidsconvenant’ of ‘bestuursakkoord’.
Samenwerken via een subsidierelatie
Subsidie is een bijzondere vorm van samenwerking. Deze valt niet onder de Wet gemeenschappelijke regeling maar de Algemene wet bestuursrecht. Onder subsidie wordt ingevolge artikel 4:21 lid 1 van de Awb verstaan: (1) de aanspraak op financiële middelen, (2) door een bestuursorgaan verstrekt (3) met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, (4) anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten. Er zijn globaal twee varianten:
- Niet afdwingbare subsidie: de subsidieontvanger krijgt een voorlopige aanspraak op middelen. Indien de ontvanger zich niet houdt aan bepaalde verplichtingen kan de gemeente de verleende subsidie lager of nihil vast stellen en betaalde voorschotten terugvorderen (art 4:21 Awb).
- Afdwingbare subsidie: de gemeente kan ten behoeve van bijzondere belangen een prestatieplicht opleggen om de gesubsidieerde activiteiten daadwerkelijk uit te voeren door middel van een ‘uitvoeringsovereenkomst’ (art 4:36 Awb). Om die reden kan tevens sprake zijn van een ‘overheidsopdracht’.
.
Overdracht van publieke taken of bevoegdheden?
Delegatie
Delegatie en overdracht van bestuursbevoegdheden en regelgevende bevoegdheden vindt plaats door delegatie als bedoeld in artikel 10:13 Algemene wet bestuursrecht (Awb). Voor delegatie is een wettelijke grondslag vereist (artikel 10:15 Awb). Voor delegatie aan de bestuursorganen van een gemeentelijk gemeenschappelijk openbaar lichaam vormt artikel 30 lid 1 Wgr die wettelijke grondslag. Bij delegatie wordt niet alleen de bevoegdheid overgedragen maar komt de verantwoordelijkheid ook volledig bij de organen van het gemeenschappelijk openbaar lichaam te liggen. De overgedragen bevoegdheid wordt door het bestuur van het gemeenschappelijk openbaar lichaam zelfstandig en uit eigen naam uitgeoefend.
Mandaat
Mandaat als bedoeld in artikel 10:1 Algemene wet bestuursrecht (Awb) is de bevoegdheid om in naam van een ander te handelen en besluiten te nemen, maar zonder de daarbij horende verantwoordelijkheid. Bij mandateren worden geen bevoegdheden overgedragen. De mandaatgever blijft zelf bevoegd. Delegeren daarentegen betekent wel het overdragen van bevoegdheden, inclusief de verantwoordelijkheid. Een mandaatgever blijft bevoegd de gemandateerde bevoegdheid zelf te hanteren.
Delegatie of mandaat van taken/ bevoegdheden, welke?
- infectieziektebestrijding;
- medische milieukunde;
- jeugdgezondheidszorg;
- ouderengezondheidszorg;
- gezondheidsbevordering;
- epidemiologie;
- openbare geestelijke gezondheidszorg;
- forensische geneeskunde;
- technische hygiënezorg;
- het bevorderen van psychosociale hulp bij rampen;
- het uitoefenen van toezicht op organisaties voor kinderopvang en peuterspeelzalen;
- reizigersadvisering en vaccinaties;
- het voorzien in een Advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling;
- toezicht op de kwaliteit van de uitvoering van de WMO.
Vertegenwoordiging in bestuursorganen
| Orgaan
|
Burgemeester
|
Wethouders
|
Raadsleden
|
Ambtelijk
|
| Algemeen Bestuur (AB)
|
|
B.E.M. Schouten, N.G. Derks (plv.)
|
|
|
Zeggenschap
Orgaan
Aantal stemmen voor de gemeente
Totaal aantal
Eventuele toelichting
Denk bijvoorbeeld aan:
- Eén stem per deelnemer – ‘one man, one vote’ (gelijkheidsbeginsel).
- Aantal stemmen naar bijvoorbeeld het aantal inwoners of de omvang van de financiële bijdrage (proportionaliteitsbeginsel, gewogen stem).
- Stemmen op basis van consensus (consensusbeginsel).
- Een combinatie van bovenstaande.
- Of iets anders....
Algemeen Bestuur (AB)
3
36
Het algemeen bestuur beslist bij meerderheid van stemmen. De besluiten worden genomen op basis van gewogen stemrecht, waarbij elke gemeente voor iedere 20.000 inwoners of gedeelte daarvan één stem heeft. Indien de stemmen staken, geeft de stem van de voorzitter de doorslag.
Rol-, taak- en bevoegdheidsverdeling
Wie doet wat? In een samenwerking kunnen allerlei rollen en taken verdeeld worden. Er zijn bijvoorbeeld financiers, uitvoerders, kennisleveranciers, een regisseur et cetera.
Bij een Centrumgemeenteconstructie kunnen deelnemende gemeenten allerlei taken onder brengen bij de centrumgemeente, die in opdracht van de andere gemeenten deze taken uitvoert. Daartoe verlenen de deelnemende gemeenten mandaat aan de centrumgemeente.
Gemeenten hebben een deel van hun verantwoordelijkheden en taken uit de Wet Publieke Gezondheid (WPG) belegd bij de GGD. De gemeenten vervullen daarin een opdrachtgevende rol, maar zijn ook samenwerkingspartner voor de lokale implementatie van deze taken.
Afspraken, procedures en instrumenten
Denk aan:
- Tussentijdse evaluatie en monitoring.
- Organiseren van werkbezoeken
- Aanstellen van rapporteurs binnen de raad voor deze samenwerking.
- Aanstellen van een bestuurlijke regisseur in het college.
- Organiseren van gezamenlijke invloed pogingen met raden van andere gemeenten – zoals bij het afstemmen van zienswijzen.
- Borging van de gemeentelijke eigenaarspositie.
- Afspraken over informatievoorziening.
- Onafhankelijk toezicht
Toezichtarrangement: BASIS+
Mogelijkheden en (financiële) consequenties voor beëindiging of uittreding
Uittreding of beëindiging is wettelijk niet toegestaan. Onder de Wet publieke gezondheid zijn gemeenten verplicht om een regionale GGD in te stellen, in de vorm van een gemeenschappelijke regeling, en op schaalniveau van de desbetreffende Veiligheidsregio. Wel mogen een beperkt aantal deeltaken bij een andere organisatie dan de GGD worden ondergebracht.
Procesbalk
Raad
16 jun 2022
Raadsbesluit over Zienswijze op de begroting 2023, begrotingswijziging 2022 en jaarrekening 2021
vierde kwartaal van 2022
Kaderbrief voor de begroting 2024
Relevante documenten
Gemeenschappelijke Regeling GGD Gelderland-Zuid 2020
Meerjarenstrategie GGD 2020-2023
Meerjarenstrategie GGD 2016-2019
2023 - Begroting
2023 - Kaderbrief
2022 - Begroting
2022 - Kaderbrief
2021 - Jaarrekening
2021 - Begroting
2021 - Kaderbrief
2020 - Jaarrekening
2020 - Begroting
2020 - Kaderbrief
2019 - Jaarrekening
2019 - Begrotingswijziging Veilig Thuis
2019 - Begroting
2018 - Jaarrekening
2018 - Jaarverslag
2018 - 2e Begrotingswijziging Veilig Thuis
2018 - 1e Begrotingswijziging Veilig Thuis
2018 - Begroting
2017 - Jaarverslag
2017 - Begroting
Zienswijze op de kaderbrief 2023
Zienswijze op begroting 2022, begrotingswijziging 2021 en jaarrekening 2020
Zienswijze op de kaderbrief 2022
Zienswijze op begroting 2021, begrotingswijziging 2020 en jaarrekening 2019
Zienswijze op de GGD Meerjarenstrategie 2020-2023
Zienswijze op de kaderbrief 2021
Zienswijze op begrotingswijziging Veilig Thuis 2019
Zienswijze op begroting 2020 en jaarrekening 2018
Reactie op de bouwstenennotitie t.b.v. de Meerjarenstrategie 2020-2023
Zienswijze op begrotingswijziging Veilig Thuis 2018 en 2019
Uitkomst AB vergadering GGD 28 juni 2018
Zienswijze op begroting 2019, begrotingswijziging 2018 en jaarrekening 2017
Zienswijze op begroting 2018 en jaarrekening 2016
Grip krijgen op Veilig Thuis - hoofdrapport
Grip krijgen op Veilig Thuis - bijlagenboek
Grip krijgen op Veilig Thuis - verslag raadsbijeenkomst
( downloaden)
