Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gelderland Zuid (GGD) - C Gewenste en feitelijke resultaten en verdeling van kosten en baten (2022)

From Dashboard samenwerking Wijchen

Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gelderland Zuid (GGD)
C Gewenste en feitelijke resultaten en verdeling van kosten en baten (2022)

Jaar 2022

Jaren

Motieven voor samenwerking

⧼Motief ambitieniveau⧽

  • Meer doelen of doelen met een hogere kwaliteit realiseren
  • Een hogere kwaliteit van uitvoering/ dienstverlening

⧼Motief efficientie⧽

  • Bedrijfseconomische schaalvoordelen realiseren
  • Spreiden of delen van risico’s

⧼Motief organisatorisch⧽

  • Professionaliseren van organisatie en/of bestuur
  • Beperken kwetsbaarheid van personele, financiële en andere middelen
  • Betere bereikbaarheid van personele, financiële en andere middelen

⧼Motief horizonverruiming⧽

  • Andere werelden ontdekken
  • Zicht krijgen op kansen

⧼Motief uitbesteding⧽

  • Jezelf ‘ontzorgen’

Aan motief beantwoord?

De GGD biedt unieke expertise op het gebied van publieke gezondheid die op lokaal niveau onmogelijk op hetzelfde niveau te organiseren is. Bovendien biedt een regionale GGD het voordeel om kennis tussen gemeenten makkelijk te delen: een vernieuwende aanpak in gemeente X kan interessant zijn voor de gemeente Wijchen.

Belangrijkste motieven: Organisatorische voordelen, Verruimen van de horizon, Zaken laten uitvoeren door een partner die dat beter of goedkoper kan

Beoogde resultaten
TOELICHTING
Prestatieladder.png

Samenwerken is geen doel op zich maar is gericht op het realiseren van resultaten. De Prestatieladder kan je helpen voor het benoemen van de resultaten waar het om te doen is (beoogde eindresultaten) en de tussentijdse resultaten of mijlpalen. Resultaten kunnen gaan over het inhoudelijke vraagstuk, over de prestaties in het proces, maar ook over de samenwerking met andere partijen. Hoe hoger op de ladder des te betekenisvoller of meer zingevend het resultaat!

Je kunt eventueel onderscheid maken naar beoogde resultaten van alle partners gezamenlijk(de gemeenschappelijke opgave) en naar specifieke doelen van de eigen gemeente.

Inhoudelijke resultaten

De focus is primair gericht op de beoogde maatschappelijke effecten: wat zijn zichtbare of herkenbare gevolgen in de samenleving?

  • Bovenaan de ladder staat wat je wilt bereiken en meer naar de onderkant komt in beeld wat je hiervoor gaat doen en welke middelen je hiervoor over hebt. Je hebt een prestatie geleverd als je iets hebt gerealiseerd. Het beoogde resultaat is dan ook werkelijk bereikt (als gevolg van jouw inspanning) of dit nu gaat om het realiseren van het zingevend eindeffect of het werkelijk ter beschikking stellen van middelen.
  • Er is sprake van een ‘finale keten’: van middel, naar tussendoel tot einddoel. Bovenaan de ladder staat het zingevende einddoel, meer naar onderen gaat het om tussendoelen en aan de onderkant van de ladder gaat het om middelen.


Prestaties in het beleidsproces

Het gaat bij deze ladder om het succesvol voltooien van alle benodigde processtappen om tot de beoogde inhoudelijke resultaten te komen: welke stappen en 'tussentijdse producten' zijn nodig voor het realiseren van de gewenste maatschappelijke effecten?



Het is een prestatie om de stappen te zetten volgens een voorgeschreven procedure, maar ook om de stappen te nemen die in de gegeven situatie nodig zijn of zijn afgesproken. De prestaties in het beleidsproces zijn ingedeeld in prestaties die te maken hebben met het voorbereiden van besluiten, het nemen van besluiten en het uitvoeren van besluiten.

Samenwerkingsprestaties

Realisatie van veel opgaven vraagt samenwerking met andere partijen (‘intern’ of ‘extern’). Tot samenwerking komen gaat niet vanzelf – het realiseren van vruchtbare samenwerking al helemaal niet. Het realiseren van samenwerking is ook een resultaat. Het is ook een manier of een voorwaarde om tot realisatie van maatschappelijke effecten te komen: vanuit deze invalshoek staat coproductie aan de top van de ladder van samenwerking. We zien een aantal tussenstappen of prestaties voordat samenwerking tot coproductie leidt.


Tips

  1. Formuleer maatschappelijke effecten op een wijze die herkenbaar is vanuit de belevingswereld van diegene die bij de realisatie van de opgave betrokken zijn en diegenen op wie de opgave is gericht (bijvoorbeeld, bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties). Ga het gesprek aan met de doelgroep zelf. Check bij hen of het effect hen aanspreekt en begrijpelijk is geformuleerd. Als dit niet zo is, kan het goed zijn dat je nog onvoldoende focus hebt. Wat willen we bijvoorbeeld realiseren als we zeggen dat we de maatschappelijke ondersteuning willen 'kantelen’?
  2. De Prestatieladder biedt een menukaart aan prestaties waarop je kunt sturen. Je kunt een goede mix van resultaten kiezen. Hoe dan ook is relevant dat je op een zingevend eindresultaat stuurt. Je kunt in aanvulling andere prestaties kiezen, bijvoorbeeld bepaalde middelen of maatregelen die belangrijk zijn en tevens als mijlpaal dienen. Zo kun je ook sturen op voortgang (Wat hebben we gedaan?).
  3. Formuleer de prestatie op een evalueerbare manier. Doe dit op een wijze dat je de kern van de zaak raakt: zicht op succes. Dat kan met een verhaal of kernboodschap als wenkend perspectief, een beeld of visualisatie, of een getal dat de kern raakt.


Kern (maximaal 500 tekens)

We willen uiteindelijk een gezonde(re) bevolking van Wijchen. Een regionale GGD biedt meer specialistische expertise en heeft minder kwetsbaarheid. Daardoor kan meer bereikt worden qua gezondheidsbevordering en -preventie. Doordat gemeenten in de GGD een deskundige samenwerkingspartner hebben kunnen gezamenlijke opgaven samen opgepakt worden, terwijl er ruimte blijft voor lokaal maatwerk.

Evaluatiecriteria waaraan je kunt zien of je succesvol bent
TOELICHTING
Evalueerbaar formuleren.png

Evalueerbaar formuleren betekent dat je de kern van de zaak raakt en dat je tussentijds en achteraf kunt nagaan of het resultaat is gerealiseerd. Hoe concreter je effecten benoemt, des te meer resultaatgericht je handelt. Juist door een resultaat heel concreet te formuleren is het ook evalueerbaar. Omgekeerd, als je evalueerbaar werkt, ben je ook meer resultaatgericht. Je hebt dan immers een concreter beeld van wat je wilt bereiken.

In de praktijk zien we vaak een voorkeur voor kwantitatieve maatstaven omdat die veel duidelijkheid bieden. Deze zijn vaak heel specifiek en meetbaar, maar het probleem is nogal eens dat ze niet de kern van de zaak raken. Wat betekent bijvoorbeeld de zelfredzaamheidsratio en wat zegt dit precies over de resultaten die een gemeente beoogt in het sociaal domein? Ook kunnen onbedoelde effecten optreden ('perverse effecten'). Denk bijvoorbeeld aan het oplossingspercentage van fietsendiefstallen. Door het ontraden van het afzien aangifte van een fietsendiefstal, kan het oplossingspercentage opgeschroefd worden.

Tips

  1. Formuleer een zingevende en wervende kernboodschap. Focus niet op bijzaken of randverschijnselen.
  2. Gebruik waar mogelijk en wenselijk zinvolle combinaties van beeld, verhaal en getal.
  3. Voorkom een selectieve blik. Kijk niet alleen naar zaken die je kunt meten of waarover je al gegevens hebt.
  4. Verlies je niet in de ‘hoe-vraag’. Als je niet helder hebt wat je wil bereiken, kan de hoe-vraag 'prematuur' zijn en tot verspilde energie leiden.
  5. Bepaal samen met coproducenten en gebruikers de criteria en het proces om te evalueren. Maak afspraken over evaluatieve gesprekken en samen bij sturen.
  6. Bepaal wie welke gegevens aanlevert voor een gedeelde informatiepositie.
  7. Pas op voor kwantitatieve maatstaven die niet de kern raken. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als je criteria kiest op grond van wat je 'min of meer gemakkelijk' kwantitatief kunt vaststellen. Het kan ook zijn dat je je laat leiden door beschikbare data, bijvoorbeeld aan de hand van generieke benchmarks.
  8. Creëer een open cultuur en een organisatie gericht op leren. Een organisatie waarin je je controleerbaar kunt opstellen. Focus op wat je wilt bereiken, stuur op resultaten die je belangrijk vindt. Zie dit los van verantwoording, de oorzaken en de 'schuldvraag'. Voorkom met andere woorden situaties waarin je expres 'vaag' formuleert om niet aangesproken te kunnen worden op de resultaten.

Een veelzeggend beeld

Spinnenweb-positieve-gezondheid-iPH.jpg

Een getal dat de kern raakt

Uit de GGD gezondheidsmonitor 2016 bleek dat 76% van de Wijchenaren een ervaren gezondheid van 'goed' of 'zeer goed' heeft.

Een goed voorstelbaar verhaal

Uit de 4-jaarlijkse gezondheidsmonitor van de GGD blijkt hoe inwoners hun eigen gezondheid ervaren. De wijze waarop inwoners het zelf ervaren is belangrijk omdat we uitgegaan van 'positieve gezondheid'. De definitie van Positieve gezondheid is niet de af- of aanwezigheid van ziekte, maar het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Iemand kan veel beperkingen hebben maar toch regie over het eigen leven houden.

Het spinnenweb Positieve Gezondheid wordt gebruikt om de ervaren gezondheid van mensen in kaart te brengen op verschillende levensgebieden: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. Zie de afbeelding hiernaast.

Kosten en baten: begroting en realisatie
Begroot:

De GGD wordt met name bekostigd door bijdragen en subsidies van gemeenten, voor uniforme taken en voor maatwerk in opdracht van gemeenten. Daarnaast ontvangt de GGD ook een bijdrage rechtstreeks van het Rijk voor haar wettelijke taken.

Feitelijk:

Naast de begrootte bijdragen van gemeenten en het Rijk doet de GGD aan actieve acquisitie voor gezondheidsgerelateerde opdrachten van gemeenten, onderwijs, bedrijven en andere organisaties. Hier worden jaarlijks veel extra middelen mee opgehaald die niet in de begroting zijn verwerkt.

Inbreng middelen: Actuele waarde of omvang (in €)


Kosten (inbreng financiële middelen)

Waarde of omvang activa op basis van verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs.

Lopend jaar (2022)

Financiële middelen Begroot 2022 Feitelijk 2022 Begroot 2023
Bijdrage Wijchen (uniform en maatwerk) 2059036 € 2051483
TOTAAL € 2.059.036 € 2.051.483

Voorgaand jaar (2021)

Financiële middelen Begroot 2021 Feitelijk 2021 Begroot 2022
Bijdrage Wijchen (uniform en maatwerk) 1.959.316 1.969.608 ...
TOTAAL € 1.959.316 € 1.969.608

Twee jaar terug (2020)

Financiële middelen Begroot 2020 Feitelijk 2020 Begroot 2021
Bijdrage Wijchen (uniform en maatwerk) 1.959.316 1.934.439 ...
TOTAAL € 1.959.316 € 1.934.439



Financiële resultaten

Lopend jaar (2022)

Categorie Begroot 2022 Feitelijk 2022 Begroot 2023
Bijdragen gemeenten 28097000 € 28347000
Subsidies gemeenten 3635000 € 4409000
Bijdrage Rijk 2012000 € 2169000
Overige opbrengsten 3835000 € 2927000
TOTAAL € 37.579.000 € 37.852.000

Voorgaand jaar (2021)

Categorie Begroot 2021 Feitelijk 2021 Begroot 2022
Bijdrage Rijk 1.960.000 59.656.000 ...
Bijdragen gemeenten 26.721.000 26.597.000 ...
Overige opbrengsten 4.127.000 2.593.000 ...
Subsidies gemeenten 3.408.000 4.364.000 ...
TOTAAL € 36.216.000 € 93.210.000

Twee jaar terug (2020)

Categorie Begroot 2020 Feitelijk 2020 Begroot 2021
Bijdrage Rijk 5.053.000 20.484.000 ...
Bijdragen gemeenten 25.691.000 25.337.000 ...
Overige opbrengsten 3.422.000 2.698.000 ...
Subsidies gemeenten 3.864.000 3.948.000 ...
TOTAAL € 38.030.000 € 52.467.000

Vreemd vermogen

Lopend jaar (2022)

Categorie Begroot 2022 Feitelijk 2022 Begroot 2023
Vreemd vermogen per 31/dec 21471000 € 23216000
TOTAAL € 21.471.000 € 23.216.000

Voorgaand jaar (2021)

Categorie Begroot 2021 Feitelijk 2021 Begroot 2022
Vreemd vermogen per 31/dec ... 28.618.000 ...
TOTAAL € 28.618.000

Twee jaar terug (2020)

Categorie Begroot 2020 Feitelijk 2020 Begroot 2021
Vreemd vermogen per 31/dec ... 24.929 ...
TOTAAL € 24.929

Eigen vermogen

Lopend jaar (2022)

Categorie Begroot 2022 Feitelijk 2022 Begroot 2023
Eigen vermogen per 31/dec 2023000 € 1542000
TOTAAL € 2.023.000 € 1.542.000

Voorgaand jaar (2021)

Categorie Begroot 2021 Feitelijk 2021 Begroot 2022
Eigen vermogen per 31/dec ... 2.081.000 ...
TOTAAL € 2.081.000

Twee jaar terug (2020)

Categorie Begroot 2020 Feitelijk 2020 Begroot 2021
Eigen vermogen per 31/dec ... 1.992.000 ...
TOTAAL € 1.992.000

Feitelijke resultaten van de samenwerking

Inhoud

...

Proces

...

Samenwerking

...

Kern

De GGD heeft zich ontwikkeld tot een deskundige partner op het gebied van gezondheidsbevordering en -preventie. Wijchen maakt zoals andere gemeenten gebruik van uniforme GGD-taken zoals onder andere de jeugdgezondheidszorg (consultatiebureau), reizigersvaccinaties, en de meldpunten Bijzondere Zorg en Veilig Thuis. Daarnaast biedt de GGD ruimte voor lokaal maatwerk door de gezondheidsmakelaar, gezonde schooladviseur, en via de gezondheidsmonitor op gemeenteniveau.

Aandeel van de gemeente in de realisatie van de opgave
TOELICHTING

Samenwerking is het bundelen van krachten om gezamenlijke of eigen opgaven te realiseren. De vraag hier is welk aandeel de gemeente levert in de realisatie van deze opgave - dit ook in relatie tot het aandeel van andere samenwerkingspartners.

Vaak spelen bij samenwerking allerlei over verdelingsvraagstukken. Wie brengt wat in? Is dat evenwichtig en rechtvaardig? Dit kunnen ingewikkelde vraagstukken zijn, soms op basis van complexe verdeelsleutels. Verdeelvraagstukken komen nogal eens aan de orde in colleges en gemeenteraden, vanuit het beeld dat men zich tekort gedaan voelt, bijvoorbeeld aan de hand van uitspraken als:

    • ‘We betalen op basis van inwoneraantal, maar dat is niet evenwichtig. In gemeente X wonen veel meer inwoners die genieten van de resultaten dan in onze gemeente.’
    • 'We investeren in voorzieningen, zoals een theater en een ijshal. De inwoners uit de omringende gemeenten maken hier dankbaar gebruik van, maar deze gemeenten betalen niet mee aan het in stand houden van deze voorzieningen'.
    • ‘Onze organisatie investeert heel veel tijd aan werk- en projectgroepen. De andere partners zijn mondjesmaat aanwezig. Wij doen al het werk!’
Toelichting

Baten en lasten zijn evenwichtig omdat deze of op basis van inwoners worden verdeeld, of deze in het geval van maatwerk ten goede/ten laste komen van de gemeente waarvoor een dienst wordt geleverd.

Verdeelsleutel

Voor alle uniforme taken worden de kosten verdeeld op basis van inwoneraantal. Maatwerk wordt aan de desbetreffende gemeente gefactureerd.

Evenwicht

Hoe is de feitelijke verdeling van kosten en baten over alle samenwerkingspartners?

Kosten: Evenwichtig
Baten: Evenwichtig
Schatting van het aandeel van de gemeente in de realisatie van de opgave - aan de hand van een percentage: